Rozpoczęła się ostatnia runda obserwacji gwiazdy Betelgeuse, a zaciemnienie, które niektórzy naukowcy przewidzieli jako prekursor supernowej, dobiegło końca. Teraz jest dowód na wyjaśnienie.
Oznacza to, że gwiazda nie zbliża się do przedwczesnego końca, jak niektórzy mieli nadzieję; ale wciąż trochę zdziwieni, dlaczego gwiazda tak bardzo przygasła.
Betelgeuse, znajdująca się w konstelacji Oriona około 700 lat świetlnych od Ziemi, jest bardzo starą gwiazdą tego typu. Spędził lata w swojej głównej sekwencji – z aktywnym rdzeniem połączonym z atomami wodoru – jak gorąca, świecąca, niebieskawo-biała gwiazda, około 10 do 25 razy większa od Słońca. Te gwiazdy żyją gwałtownie i mają stosunkowo krótką żywotność.
Betelgeuse ma teraz około 8–8,5 miliona lat, a dni jego ciągu głównego zakończyły się około 1 miliona lat temu (porównaj to z gwiazdą podobną do Słońca, która jest dopiero w połowie ciągu głównego i ma 4,6 miliarda lat).
Ochłodził się i około 40 000 lat temu zmienił się w czerwonego nadolbrzyma. Do tej pory w rdzeniu Betelgeuse zabrakło wodoru i przekształca hel w węgiel i tlen.
Jądro również się skurczyło, co doprowadza więcej wodoru do obszaru bezpośrednio wokół jądra, tworząc powłokę wodorową; ta powłoka wodorowa jest połączona z helem, który jest wrzucany do rdzenia, aby napędzać fuzję helu.
Oczekuje się, że przed wybuchem gwiazda szybko ściemnia się, zanim dramatycznie oświetli niebo na Ziemi.
Chociaż Betelgeuse ma zmienną jasność, jej niedawne ciemnienie było znacznie głębsze niż wcześniej obserwowano – między wrześniem 2019 r. A styczniem 2020 r. Jasność spadła o 25 procent.
Teraz zamiast fajerwerków, które wszyscy mieliśmy nadzieję zobaczyć, Betelgeuse powraca do normalnego poziomu jasności, zsynchronizowanego z cyklem zmienności gwiazdy.
“Fotometria z ostatnich ~ 2 tygodni pokazuje, że Betelgeuse zatrzymała swój duży spadek delta-V o ~ 1,0 mA w porównaniu do września 2019 r.” – napisał Astronomers Telegram.
„Opierając się na tych i dodatkowych obserwacjach, Betelgeuse zdecydowanie przestała blaknąć i zaczęła się stopniowo rozjaśniać. W ten sposób ten epizod „omdlenia” dobiegł końca, ale potrzebna jest dodatkowa fotometria, aby określić fazę rozjaśniania ”.
(ESO / P. Kervella / M. Montargès i in., Podziękowania: Eric Pantin)
Pozostaje ważne pytanie: co spowodowało awarię? Możliwości są badane przez astronomów. Jeden z nich stygnie na powierzchni gwiazdy. Coś naprawdę dziwnego musi się wydarzyć w Betelgeuse, żeby tak zniknęło, ale nie jest to niemożliwe.
Innym jest gigantyczny obłok pyłu wyrzucony z gwiazdy w naszą stronę. Gwiazdy na gałęzi czerwonego olbrzyma tworzą i wyrzucają ogromne ilości materii na długo przed tym, zanim staną się supernową, a obrazy w podczerwieni pokazują Betelgeuzę otoczoną strumieniami pyłu. Możesz je zobaczyć na powyższym obrazku; czarny dysk blokuje gwiazdę, obszar wielkości orbity Jowisza.
Oba te wyjaśnienia byłyby zgodne z asymetrią ściemniania widoczną na zdjęciach z grudnia 2019 roku.
Źródła: Zdjęcie: (ESO / Digitized Sky Survey 2. Podziękowania: Davide De Martin)
