Od dawna na podstawie analizy skał księżycowych i meteorytów naukowcy tworzyli różne modele powstawania Księżyca. Jednak do tej pory udaje im się symulować tylko jednorazowe kopie, bez wyświetlania wszystkich procesów geologicznych zachodzących na satelicie Ziemi. Aby zweryfikować istniejące modele, konieczne jest poznanie warunków, w jakich powstały dostępne próbki skał.
„Szukamy wystarczająco dużego analogu, aby … zasymulować procesy zachodzące na Księżycu w erze formowania się planet” – wyjaśnił James Day, geochemik z University of California w San Diego.
Wyniki Day i współpracowników zostały opublikowane 8 lutego w artykule Science Advances. Ku naukowej szczęściu naukowców, zaledwie kilkadziesiąt lat temu przetestowano bombę atomową, która dramatycznie zmieniła skład chemiczny skał skalistych na Ziemi.
Wybuch bomby plutonowej, Nowy Meksyk, USA, 1945
Testy bombowe zostały po raz pierwszy przeprowadzone w pobliżu Alamgordo w stanie Nowy Meksyk w Stanach Zjednoczonych w lipcu 1945 roku. Kiedy pył opadł po wybuchu tej bomby plutonowej, niektóre czerwonawe skały zmieniły się w jasnozielone szkło. To szkło zostało nazwane „trinitite”.
„Możemy użyć szkła trinitite (szkła alamogordowego) z tego niezwykle wpływowego eksperymentu z naukową korzyścią dla całej ludzkości” – powiedział Day.
Badając trynitit, Day miał nadzieję zrozumieć, jak materiał, z którego powstał księżyc, może zmieniać się w czasie, biorąc pod uwagę kanoniczny model formacji księżycowej. Zgodnie z tą klasyczną już hipotezą, “ogromny wpływ” na powstanie naszego satelity wywarł obiekt wielkości Marsa, który w odległej przeszłości zderzył się z Ziemią, wyrzucając w przestrzeń kosmiczną ogromną ilość materiałów i skał, z których następnie na orbicie uformował się Księżyc.
Jak to się ma do testu bomby atomowej? W przypadku Day odpowiedź jest jasna – uważa, że ekspozycja ciała wielkości Marsa spowodowała wyparowanie niektórych lotnych pierwiastków w materiale, który ostatecznie uformował księżyc. To samo stało się podczas wybuchu jądrowego, w wyniku którego powstał trynit, zubożony w lotne pierwiastki.
Przyjmując tę teorię jako podstawę, naukowcy skupili się na tak lotnym pierwiastku, jakim jest cynk. Pomysł polegał na tym, że gorące, wysokociśnieniowe warunki wybuchu jądrowego naśladowałyby warunki rzekomo występujące w dużym modelu zderzeń planet i powodowały frakcjonowanie przez parowanie. Innymi słowy, lżejszy izotop cynku był głównym kandydatem do odparowania podczas eksplozji stosunkowo cięższych izotopów. Wyobraź sobie zdziwienie naukowców, gdy odkryli, że podobny frakcjonowanie cynku znaleziono w niektórych skałach księżycowych:
„Naprawdę uderzyło nas to, jak blisko księżycowych skał znajdowały się okulary trynitowe” – powiedział Day.
Źródła: csmonitor
